ราชวงศ์หยวน / ต้าหยวน (มองโกล)

ราชวงศ์มองโกล (ราชวงศ์หยวน)

กุบ ไลข่าน ปฐมจักพรรดิ์ราชวงศ์หยวน

ราชวงศ์หยวน คือหนึ่งในราชวงศ์ของจักรวรรดิจีน ก่อตั้งขึ้นเมื่อกุบไลข่านผู้นำเผ่า

ชาวมองโกล ได้โค่นอำนาจราชวงศ์ซ่งลง แล้วเปิดศักราชชาวมองโกลครองประเทศจีน

มองโกลคือใคร

• มองโกลคือกลุ่มอาณารยชนที่อาศัยอยู่ในดินแดนมองโกเลียใกล้แม่น้ำโอคอน
• เป็นพวกเร่ร่นอเลี้ยงสัตว์ อาศัยอยู่ตามกระท่อมผ้าสักหลาด
• ยังชีพด้วยเนื้อสัตว์ นม และส่านม จากแม่ม้า
• เป็นชนกลุ่มน้อยในดินแดนมองโกเลีย ชื่อเผ่าหยวน-หยวน

ทหารมองโกล

• ชาวมองโกลฝึกการเป็นนักรบแต่เยาว์วัย
• กองทหารเป็นกองทหารรักษาพระองค์ ประมาณ 10,000 8o แบ่งออกเป็นหน่วยตั้งแต่หลักสิบ ร้อย พัน หมื่น
• หน่วยรบของมองโกลเป็นหน่วยรบบนหลังม้าเคลื่อนที่ด้วยความเร็วสูง มีความอดทนต่อทุกสภาพดิน ฟ้า อากาศ และภูมิประเทศ
• มีความเคร่งครัดในกฎระเบียบ

กองทหารของเตมูจิน (กองทัพมัจจุราช)

• เป็นหน่วยจู่โจมสายฟ้าแลบ มีความชำนาญในการข่าว การสืบ
• เป็นทหารม้าขมังธนู ชำนาญการใช้คันศรหน้าม้า ธนูเจาะเกาะ สวมหมวกเหล็ก เกาะหนังสัตว์ มีอาวุธประจำกาย คือ ดาบโค้ง ทวน หอกปลายโค้ง และคธา
• ม้าศึกจะถูกฝึกฝนให้มีความอดทนเป็นม้ารบที่ทรหด
• ใช้กลศึกในการรบรุก สร้างกลลวง การปฏิบัติการทางจิตวิทยา
• ใช้สัญญาณติดต่อโดย จุดไฟ สร้างควัน ยกโคมสี
• มีการปรับใช้อาวุธของจีน คือ เครื่องกระทุ้ง ดินปืน การวางระเบิดแนวกำแพง

การตั้งตนเป็นใหญ่

• เริ่มต้นเมื่อเตมูจินขยายอำนาจโดยอาศัยสถานการณ์สมัยซ่งแบ่งแยกเป็น 2 ส่วน
• ในค.ศ. 1206 เตมูจินตั้งตนเป็น “เจ่งกิสข่าน” แปลว่า จักรพรรดิผู้เป็นใหญ่ในจักรวาล โดยถือคติอันชอบธรรมแห่งสวรรค์ กล่าวว่าพระผู้เป็นเจ้าแห่งทุ่งหญ้าได้ประทานอำนาจให้

ความยิ่งใหญ่ของมองโกล

• มองโกลขยายอำนาจไปไกลที่สุดทางตะวันตกถึงทะเลสาบแคสเปียน ทางเอเซียตะวันออกถึงตอนเหนือของจีน
• มองโกลขยายอำนาจโดยเริ่มต้นบดขยี้อาณาจักรคาราคีไตของกลุ่มคีตานในตุรกีตะวันออก จากนั้นเข้าบดขยี้อาณาจักรโคเรชของกลุ่มเตอร์ก บรรดาเมืองในโอเอซีส
• เข้าควบคุมการค้าคาราวานในเอเชียกลาง
• ในสมัยบาตูร์ (หลานเตมูจิน) ได้รุกรุสเชียกลาง โปแลนด์ ฮังการี บัลแกเรีย วาลาเชีย และบอลดาเวีย
• ในค.ศ. 1245-1253 ได้ทำลายดินแดนเมโชโปเตเมีย อาเชอร์ไมจาน อาร์เมเบียจอร์เจีย เปอร์เชีย แบกแดด ชีเรีย ยกเว้นอียิปต์เท่านั้นที่มองโกลพิชิตไม่ได้
• ในจีนมองโกลใช้เวลาในการพิชิตถึง 69 ปี (ค.ศ. 1211-1280) โดยเริ่มพิชิตหยูเจิน ชีเซี่ย ยุนนาน และซ่ง ในสมัยของกุบไลข่าน
• หลังจากหยึดจีนได้แล้ว มองโกลเริ่มขยายอำนาจมาทางเกาหลี ญี่ปุ่น และเอเชียตะวันออกฉียงใต้ ชวา มลายู และสุมาตรา
• ในทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มองโกลไม่สามารถพิชิตด้วยกำลังได้ แต่ได้ดำเนินนโยบายทางการทูต ทำให้ ญี่ปุ่น ชวา พม่า เวียดนาม สุมาตรา มลายู ไทย ยอมส่งบรรณาการให้แก่มองโกล
• มองโกลยิ่งใหญ่ไพศาลมากที่สุดในสมัยกุลไลข่าน โดยปกครองครอบคลุมเอเชียตะวันออก ตะวันออกกลาง และยุโรปตะวันออก

จีนภายใต้การปกครองของมองโกล

• มองโกลปกครองจีนนาน 89 ปี (1279-1368)
• จีนเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรมองโกลภาคมห่ข่าน โดยมองโกลได้ย้ายเมืองหลวงจากคาราโครัมมาที่ปักกิ่ง และได้สถาปนาราชวงศ์จีนใหม่ขึ้น เรียกว่า “ราชวงศ์หยวน” หรือ “ต้าหยวน”
• ทหารจีนสมัยมองโกลส่วนใหญ่มาจากชนหลายเชื้อชาติ เนื่องจากปัญญหาจีนหันหลังและเป็นปรปักษ์กับมองโกล
• มีการพัฒนาขุดคูคลอง คลองหลวงเชื่อมสายที่สองจากเหนือเชื่อมต่อภาคกลาง ตัดทางหลวงถนนใหม่ การไปรษณีย์โดยใช้ม้า สร้างยุ้งฉางหลวงตามไหลทาง
• สร้างพระมหาราชวังต้องห้าม

เศรษฐกิจ

• การค้าได้รับการส่งเสริมให้มีการผลิตและจัดจำหน่ายผ่านเส้นทางคลองหลวงสายที่สอง สินค้าออกที่สำคัญคือ ไหม และเครื่องปั้นเผ่า
• พ่อค้าคนกลางส่วนใหญ่เป็นพวกมุสลิม ต่างรวมตัวกันในรูปแบบสมาคมพ่อค้า ทำหน้าที่จัดเก็บภาษีอากรแทนรัฐ ทำให้พ่อค้าและข้าราชการต่างสมประโยชน์และฉ้อราษฏร์บังหลวง
• ระบบการเงินใช้แบบเดียวกับของสมัยซ่ง (ธนบัตร) แต่ห้ามท้องถิ่นออกระบบเงินตราเอง
• การเสียภาษีอนุญาตให้ชำระเป็นธนบัตรได้
• สมัยกุบไลข่านเมืองจางโจวกลายเป็นเมืองท่าที่สำคัญทางเศรษฐกิจ